Ιστορία του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού
Ο Ευρωπαϊκός πολιτισμός ανέκαθεν έπαιζε σημαντικό ρόλο στο παγκόσμιο γίγνεσθαι. Στο παρόν αλλά και στο μέλλον η συνεισφορά του αποτελεί όρο "εκ των ων ουκ άνευ". Η βίωση από τους Ευρωπαίους των επιτευγμάτων ενός υπερτρισχιλιετούς πνευματικού πολιτισμού στη γηραιά ήπειρο, οδηγεί αργά αλλά σταθερά στη δημιουργία της συνείδησης του Ευρωπαίου πολίτη. Ακρογωνιαίος λίθος αυτού του Ευρωπαϊκού πολιτισμού είναι ο Ελληνικός πολιτισμός (αρχαϊκός, κλασσικός, βυζαντινός) ο οποίος κατέληξε να γίνει οικουμενικός.
Ο Ευρωπαϊκός πολιτισμός, σήμερα, που στην ουσία του είναι ο δυτικός πολιτισμός, πρέπει να μελετηθεί σε βάθος. Στην εποχή της παγκοσμιοποίησης και της σύγκρουσης των πολιτισμών που ζούμε... η μελέτη και ανάλυση αυτού του πολιτισμού αποτελεί επιτακτική ανάγκη.
1. Ο ΜΕΣΑΙΩΝΑΣ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ
Γενικά χαρακτηριστικά: Ο Μεσαίωνας είναι μια εποχή μακράς διάρκειας, πάνω κάτω χιλίων ετών, και ως εκ τούτου καταλαμβάνει ένα πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα της ανθρώπινης ιστορίας. Στην καθημερινότητά μας, συνεχώς, ακούμε φράσεις όπως λόγου χάρη «μεσαιωνικές συνθήκες», «μεσαιωνικά βασανιστήρια», «μεσαιωνικές πόλεις», «μεσαιωνικά κάστρα» και πολλές άλλες. Γενικότερα, στο άκουσμα της λέξης Μεσαίωνας, έρχονται στο νου έννοιες όπως ο σκοταδισμός, η οπισθοδρόμηση, η βαρβαρότητα και η στασιμότητα. Με λίγα λόγια, ο εξοβελισμός ανθρώπινων αξιών και η παύση κάθε πολιτιστικής εξέλιξης. Τι ακριβώς λοιπόν ήταν ο Μεσαίωνας; Ας προσπαθήσουμε να τον οριοθετήσουμε και να αναδείξουμε τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του, την κοινωνική και οικονομική διαστρωμάτωση, τη ζωή των ανθρώπων της εποχής αυτής στην ύπαιθρο και στις πόλεις.
Εν. 2.1.1: Οικονομική και κοινωνική ζωή στο Μεσαίωνα, Κεφ. 2: Δημιουργία και διαμόρφωση των Κοινωνικών Επιστημών.
Βασικές έννοιες: 1.Φεουδαλική κοινωνία και οικονομία του 11ου - 13ου αιώνα., 2. Φεουδαλισμός και ιεραρχική τάξη στην αγροτική ύπαιθρο, 3.Εδραίωση του αστικού φαινομένου, οργάνωση συντεχνίας.
Περίληψη: Η δεύτερη ενότητα του βιβλίου της Γ΄ Τάξης Λυκείου «Ιστορία των Κοινωνικών Επιστημών» αναφέρεται στην εγκαθίδρυση του μεσαιωνικού κοινωνικού - οικονομικού συστήματος της φεουδαρχίας με κύριο άξονα μελέτης την επίσημη κοινωνική διαστρωμάτωση της εποχής σε πολεμιστές, ιερείς και εργαζόμενους. Πολιτικές και ιδεολογικές τάσεις συμβάλουν καταλυτικά στην εδραίωση του φεουδαλισμού, ευνοώντας τοπικιστικές εκφάνσεις και τη σταδιακή αποδυνάμωση του μέχρι πρότινος ισχυρού μοναρχικού πνεύματος. Οι εξελίξεις στην κοινωνία και στην οικονομία τόσο στο χώρο της αγροτικής υπαίθρου όσο και στην αστική κοινότητα, προετοιμάζουν τη δυτική Ευρώπη για την ανάδυση και εδραίωση ενός οργανωμένου αστικού χώρου μέσω του οποίου θα επέλθει η ραγδαία διαφοροποίηση και πόλωση στο συσχετισμό των σχέσεων πόλης και φεουδαρχίας.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 1:
- Σε ένα ταξίδι στο Μεσαίωνα της Δύσης με φεουδάρχες και υποτελείς… παρακολουθήστε προσεχτικά το ψηφιακό υλικό και περιγράψτε την ατμόσφαιρα της εποχής σε ένα κείμενο έως 300 λέξεις.
ΟΔΗΓΙΕΣ: Αφού μελετήσετε προσεχτικά την Εν. 2.1.1: Οικονομική και κοινωνική ζωή στο Μεσαίωνα, Κεφ. 2: Δημιουργία και διαμόρφωση των Κοινωνικών Επιστημών από το ψηφιακό βιβλίο το οποίο παραθέτεται παρακάτω, ανατρέξτε στην παρουσίαση όπου περιγράφεται το κοινωνικό και οικονομικό σύστημα της εποχής καθώς και στο ψηφιακό υλικό του RetroTeaching.
Επιχειρήστε, στη συνέχεια, να εκπονήσετε την προτεινόμενη εργασία που συμπεριλαμβάνεται στην παρουσίαση καθώς και δύο δραστηριότητες αξιολόγησης με ενδεικτικές απαντήσεις - θα τις βρείτε στα ηλεκτρονικά αρχεία παρακάτω - ώστε να αντιληφθείτε ακόμη περισσότερο την ατμόσφαιρα της περιόδου που εξετάζουμε.
Σημειώστε ό,τι κεντρίζει το ενδιαφέρον και την προσοχή σας. Συλλέξτε με μεθοδικότητα το υλικό σας. Παρατηρήστε στο σύνολο του, τα ηλεκτρονικά αρχεία και το ψηφιακό υλικό που έχει αναρτηθεί στο Retroteaching και απολαύστε ένα δημιουργικό ταξίδι στη μεσαιωνική ιστορία της Ευρώπης του 11ου - 13ου αιώνα.
Καλή μελέτη και επιτυχία!
ΟΔΗΓΙΕΣ: Κατεβάστε τα παρακάτω αρχεία και αποθηκεύστε τα στον υπολογιστή σας σε ένα φάκελο με την ενδεικτική ονομασία «Η εποχή του Μεσαίωνα»: Κοινωνία και Οικονομία στη δυτική Ευρώπη».
Αξιολόγηση_2.docx |
Αξιολόγηση_1.docx |
2. Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Γενικά χαρακτηριστικά: Αναγέννηση: πρόκειται για ένα καλλιτεχνικό και πνευματικό κίνημα που εκδηλώνεται το 15ο και 16ο αιώνα μ.χ. στην Ευρώπη.
- Αναζητούνται νέοι τρόποι έκφρασης στον γραπτό λόγο και στις τέχνες (ζωγραφική, γλυπτική, αρχιτεκτονική κλπ)
- Γίνεται προσπάθεια να ξεπεραστούν οι μεσαιωνικές προκαταλήψεις, η δεισιδαιμονία και ο δογματισμός που είχε επιβάλει η εκκλησία.
Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΑΝΑΖΗΤΑ ΝΕΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ
- Ποιο ήταν το κύριο χαρακτηριστικό της Αναγέννησης; 1. Η αναβίωση των αξιών της κλασικής αρχαιότητας για τη θεμελίωση ενός καινούργιου κόσμου. 2. Μια νέα εικόνα του κόσμου. Ο άνθρωπος προσπαθεί να διευρύνει τη σκέψη του και να διαμορφώσει μια νέα αντίληψη για τη ζωή:
Ο άνθρωπος ερευνά τη φύση, προσπαθεί να γνωρίσει τον εαυτό του, μελετά το σώμα του.
- Ποια είναι τα χρονικά όρια της αναγέννησης;
- Πού εμφανίζεται αρχικά η αναγέννηση;
- Φλωρεντία
- Βενετία
- Ρώμη
- Μιλάνο
- Τι σημαίνει ουμανισμός (Ανθρωπισμός);
Αποτελέσματα:
- Η συστηματική και ουσιαστική επαφή με την αρχαιότητα οδηγεί στην εμπιστοσύνη στη λογική και τη δημιουργικότητα του ανθρώπου.
- Ο άνθρωπος προσπαθεί να αναπτύξει την κριτική του ικανότητα και να απελευθερωθεί από τις μεσαιωνικές προκαταλήψεις
- Τίθενται οι βάσεις για την ανάπτυξη των επιστημών.
Ενότητα 1: Η αισθητική και η έννοια του ωραίου, Κεφ. 5: Η αυτονόμηση της τέχνης.
Βασικές έννοιες: 1. Το ωραίο είναι ο Θεός. 2. Το ωραίο είναι ο σκοπός. 3. Φιλοσοφία της αισθητικής. 4. Η γλώσσα της Τέχνης. 5. Αυτονόμηση της Τέχνης. 6. Θεοκεντρική έμφαση. 7. Ανθρωποκεντρική αντίληψη. 8. Το Εγώ. 9. Διδακτικός χαρακτήρας της Τέχνης.
Περίληψη: Η πρώτη ενότητα του βιβλίου της Α΄ Τάξης Λυκείου «Ελληνικός και Ευρωπαϊκός Πολιτισμός» αναφέρεται στο χριστιανικό Μεσαίωνα διακρίνοντας το ωραίο από την αλήθεια και το αγαθό. Οι δύο μεγάλοι χριστιανοί φιλόσοφοι του δυτικού κόσμου, ο Αυγουστίνος και ο Θωμάς Ακινάτης, θεωρούν ότι ωραίο και θείο ταυτίζονται. Ο Θεός είναι ωραίος και είναι πηγή της ομορφιάς. Έτσι ο κόσμος του ωραίου είναι ο υπερβατικός, δηλαδή ο κόσμος που βρίσκεται έξω από τα όρια της πραγματικότητας που μπορεί να αντιληφθεί ο άνθρωπος.
Στην Αναγέννηση η τέχνη δεν αναπαριστά μόνο τη σχέση του ανθρώπου με το θείο. Προστίθενται νέα ερωτήματα, που σχετίζονται με τη φύση και τη θέση του ανθρώπου μέσα στον κόσμο. Παράλληλα, η τέχνη αρχίζει να αποχωρίζεται από τις λειτουργίες της και να αυτονομείται. Θεωρείται από μόνη της δραστηριότητα και ανακηρύσσεται σε ανθρώπινη ανάγκη.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ 2
α. Περί αισθητικής στην εποχή του Μεσαίωνα σε συνάρτηση με το Θεό...
β. Η αισθητική αντίληψη περί «ωραίου» στην Αναγέννηση σε συνάρτηση με τον άνθρωπο....
ΟΔΗΓΙΕΣ: Αφού μελετήσετε προσεχτικά την Ενότητα 1: Η αισθητική και η έννοια του ωραίου, Κεφ. 5: Η αυτονόμηση της τέχνης, από το ψηφιακό βιβλίο το οποίο παραθέτεται παρακάτω, ανατρέξτε στην παρουσίαση και στο ψηφιακό υλικό του RetroTeaching όπου περιγράφεται η έννοια του «ωραίου» στην Τέχνη και το ιστορικό - κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο που χαρακτηρίζει την Ευρώπη του ύστερου Μεσαίωνα και των νεότερων χρόνων (έως το πρώτο μισό του 16ου αιώνα).
Επιχειρήστε, στη συνέχεια, να εκπονήσετε τις προτεινόμενες εργασίες και τις δραστηριότητες αξιολόγησης που συμπεριλαμβάνονται στην παρουσίαση. Θα τις βρείτε και σε ηλεκτρονική μορφή στα παρακάτω αρχεία - με ενδεικτικές απαντήσεις στα ερωτήματα εκπόνησης - ώστε να αντιληφθείτε ακόμη περισσότερο την αισθητική αναζήτηση... των δύο σημαντικών ιστορικών περιόδων της ευρωπαϊκής ιστορίας που εξετάζουμε.
Σημειώστε ό,τι κεντρίζει το ενδιαφέρον και την προσοχή σας. Συλλέξτε με μεθοδικότητα το υλικό σας. Παρατηρήστε στο σύνολο τους, τα ηλεκτρονικά αρχεία και το ψηφιακό υλικό που έχει αναρτηθεί στο Retroteaching και απολαύστε ένα δημιουργικό αισθητικό εικαστικό κι όχι μόνο... ταξίδι στη μεσαιωνική και αναγεννησιακή ιστορία της Ευρώπης.
Καλή μελέτη και επιτυχία!
ΟΔΗΓΙΕΣ: Κατεβάστε τα παρακάτω αρχεία και αποθηκεύστε τα στον υπολογιστή σας σε ένα φάκελο με την ενδεικτική ονομασία «Μεσαίωνας VS Αναγέννηση, περί αισθητικής για την έννοια του «ωραίου» στην Τέχνη».
Φύλλο_αξιολόγησης_3.docx |
Φύλλο_αξιολόγησης_2.docx |
Φύλλο_αξιολόηγησης_1.docx |
Εργασία_2_Μεσαίωνας.docx |
Εργασία_1_Αναγέννηση.docx |